feudalismoa

Feudalismoa Erdi Aroko Europako sistema politiko, ekonomiko eta soziala zen, XI-XIII. mendeen artean emana. Erreinuak konderri eta jaurerri txikiagoetan banatzen zen, non jauntxoek beraien basailuen babesa bermatzen zuten, eta hauek trukean zergak eta tributuak ordaindu behar izaten zituzte jaunaren lurrak erabiltzeagatik. Jauntxo feudal hauek nobleak edota Elizako kidea ziren eta erregearekin dependentzia erlazio bat zuten, handiagoa edo txikiagoa izan zitekeena.

Bere jatorria Erromatar Inperioaren gainbeheraren ondoko herri barbaro inbasioetan, nekazaritzaren nagusitasunean, garaiko teozentrismoan eta gizartearen kontzeptu piramidalean datza.

(Andrea)

Judaismoa

Judaismoa, juduen erlijioa, gaur egun bizirik dauden erlijio monoteistatatik zaharrena da. Judaismoaren doktrina, profezia eta historian oinarritzen dira beste erlijio abrahamiko guztiak.

Beste erlijioak ez bezala, hau ez dago profeta edo salbatzaile batean oinarriturik, herri aukeratu batean baizik.

Jainko sortzaile batengan sinesten dute, espirituala eta hilezkorra. Sinesten dute egun batean Jainkoak Mesias bat bidaliko duela, gizon hori Daviden tribuko ondorengoa izango da. Une horretatik aurrera guztiak bakean eta Gogaidetasunean biziko garela uste dute, Jainko bakarrarengandik lotuta.

(ANDREA)

Islama

Islama Mahoma Profetak Arabian VII. mendean sortutako erlijioa da. Kronologikoki erlijio abrahamikoen hirugarrena da, Judaismo eta Kristautasunaren ondotik, eta elementu asko jasoko ditu aipatutako erlijioetatik.
Islamaren libururik sakratuena Korana da. Eta maila handiena kalifa da.
honek errezitazioa esan nahi du; bertan Mahomak Jainkoarengandik jasotako errebelazioa azaltzen da. Hasieran, Profeta hil zen arte, errebelazioa ahoz-aho igortzen zen, hortik liburuaren izena.
Islama praktikatzen duen pertsonari musulman deitzen zaio eta euren tenplua meskitak dira.
Islama Afrikako Iparraldera, Espainara eta Ekialde hurbilera edatu zen.
Iberiar Penintsularen konkista 711n hasi zen, Guadaleteko batailan bisigodoak garaitzean. Hurrengo zortzi urteetan penintsula osoa bereganatu zuten, gehienetan tokian tokiko nobleziarekin izandako bake itunen bidez. Euskal Herrira ere iritsi ziren, Iruñean Gazteluko Plazako azken indusketek erakutsi duten moduan. Iparralderago ere joan ziren, harik eta Toursko guduan Karlos Martel frankoen buruzagiak garaitu zituen arte (732).
1956ko martxoaren 23an Pakistan munduko lehen islamiar errepublika bihurtu zen.

(Andrea)