lunes, 23 de marzo de 2009

Amerikaren aurkikuntza

Amerikaren aurkikuntza deritzo 1492ko urriaren 12an europar talde batek, Kristobal Kolon buru zutela, Asiara iritsi zirela pentsatuz, Karibeko itsasoko Guanahani uhartera iristeari, Espainiako Errege Katolikoen agindupean. Historia unibertsaleko momentu gorenetariko bat dela esan ohi da, aurkikuntza hark, bortitza izan zen arren, bi giza mundu oso desberdinen topaketa ekarri baitzuen, ordura arte bakoitzak bere bidea jarraitu zuen bestea existitzen zela ere jakin gabe. Aurkikuntzak oso eragin haundia izan zuen Europan, eta mundu modernoaren abiapuntu izan zen.

Kristobal Kolonek uste zuen Asiara iritsi zela -garai hartan Indiak izendatua- eta uste horrekin utzi zuen mundua, europarrentzat ezezaguna zen kontinente bat aurkitu zuela jakin gabe.
(Ane)

KrIsToBaL KoLoN

Kristobal Kolon (1451-1506) Gaztelako koroarentzat lanean aritu zen nabigatzaile eta kartografo genovatarra izan zen. 1492.eko urriaren 12an Amerika aurkitu zuen europarrentzat. Kolonbiako Errepublikak Kolon omenez hartu zuen izen hau.1451n jaio zela esaten da eta, agian, Genovan(Italian)
Gizon polemikoa eta misteriotsua, autodidakta eta behatzaile handia izan zen.
Asko izan ziren, Kristobal Kolonek eginiko bidaiak. Apunteak eta idatzizko notak egiten jaioa zen eta, honela, berak eginiko hainbat bidaia kontatzen ditu, Egeo itsasotik, Erresuma Batuak eta Islandiara arte.1480an Felipa Muñiz de Perestrellorekin ezkondu zen Portugalen beranduago, bere lehenengo semea jaio zen: Diego Kolon.
Kolonek Indiara iristeko irrikaz zegoen, paraje haietan aberastasun handia zegoela uste baitzuen.Triste eta gaixo, egin zuenaren garrantziaz ohartu gabe, 1506ko maiatzaren 20an hil zen Valladoliden. Kolonen iritziz, Ekialdeko lurretara Indietara edo Cipangora (Japonia), Europatik mendebalderantz bidaiatuz irits zitekeen. Portugaldarrak, berriz, urrutiko leku horietara Afrika inguratuz iritsi nahian zebiltzan.
(Andrea eta Ane)

Monarkia

Monarkia estatu baten gobernu era da, non goi kargua biziartekoa den eta oinordekotasunagatik izendatua izaten den. Kargu honi monarka deritzo.Monarka batek agindutako estatuari monarkia edota erreinu deritzo.

ERDI AROA:
Erdi Aroan monarkia Europan zehar zabalduta zegoen, lurraldea defendatzeko agintari autoritario baten beharragatik.Europar monarkiak dinastikoak ziren: seme zaharrenak oinordetzen zuen tronua.Soldaduak armak jauntxo feudaletatik lortzen zituzten, nobleziaren leialtasunaren beharra zutelarik boterea mantentzeko.

Erdi Aroko Mendebaldea erregeek gobernatu zuten,baina mugak zituzten.Monarkek beste botere batzuk aintzat hartu behar zituzten. Behe Erdi Aroan,toki batzuetan erregearen boterea handitu zen.

Monarkia Erromatar Inperioaren erortzean eta errege barbaroak etortzean sortu zen Europan. Errege-boterea aitarengandik semearengana eskualdatzen da leinuak osatuz. zenbait ikur bereganatuz joan ziren: koroa, tronua, zeremonia-multzoa, altxamendua...

(andrea)